Deel 6: Cambodja

De TransMongolië-express zit erop, verder met onze zelf-uitgestippelde reis. Met Guy als reisleider natuurlijk! Daar is tie héél goed in. De Lonely Planet is zijn beste vriend en het uitzoeken van de te bewandelen wegen gaat als vanzelf. Onze eerste stop - nadat we een nachtje in Bangkok hebben geslapen na de slopende vliegreis (en vooral het wachten op het vliegveld) - is Cambodja, waar wij in de volgende plaatsen zullen verblijven: Siem Reap, Banloung, Kratie en Phnom Penh. 

In Cambodja kwamen we voor het eerste de tùk-tùk tegen, een heerlijk vervoersmiddel. Dit werd al snel mijn favoriete plekje: lekker hobbelen over de slecht-bestraatte wegen, met een lekker briesje zodat je even kon bijkomen van de hitte. Daarnaast zie je ook nog eens heel veel, dus dubbel-dubbel win-win. 

Wat ons ook meteen opviel, en misschien kwam het door het perfecte voorbeeld van hoe het dus niet moet (China), maar de mensen zijn zó lief, beleefd en dankbaar hier. Iedereen begroet je op een manier alsof ze zojuist de koning en koningin ontmoet hebben, met de handjes in gebedshouding, een klein knikje en een grote lach. Ze helpen je allemaal, ook al heb je daar helemaal niet om gevraagd. Wellicht kwam het door onze zoekende blikken op het station, maar meteen komen er 5 mensen op je afgestapt om vervolgens rustig mee te kijken op je kaartje en je te vertellen waar je moet zijn voor de juiste bus. In de hostels proberen ze het je allemaal ontzettend naar de zin te maken. Klant is echt koning hier. 

Een negatief punt van Cambodja, en wat dat betreft kunnen ze van China (en vooral Rusland) leren, is de grote hoeveelheid afval op straat. Alles is hier zo vies en het stinkt enorm. Ik probeer steeds mijn adem in te houden wanneer ik weer een vieze rioollucht of de geur van bedorven eten ruik. De gids in Kratie vertelde dat dit een groot probleem in Cambodja is. Het boeit de mensen niet. Ook in de eigen woningen wordt het afval gewoon op de grond gegooid. Gevolg: de kinderen worden vaak ziek van alles wat zich (zeker ook door de hoge temperaturen) in dat afval ontwikkelt. Maar de mensen zien het probleem niet. De overheid daarentegen stimuleert dit laconieke gedrag min of meer. Ga op straat op zoek naar een prullenbak dan kun je lang zoeken. Het gevolg is dat wij zelfs ons afval op straat neerleggen, weliswaar niet zomaar in het rond gooien, maar op een plek leggen waar al een hoop afval ligt, hetgeen voor ons gevoel dan nog enigszins als prullenbak fungeert. Het zijn ook niet alleen plastic flesjes bijvoorbeeld. Nee, alles wordt op straat gegooid, ook etensresten afkomstig van de eettentjes. Ook plassen gebeurt gewoon standaard op straat, no shame here. 

We liepen op een avond door de straten en ik was me al dat afval eens aan het bekijken en ik dacht 1 en 1 is 2: er moet hier toch ook een hoop ongedierte zitten. En als ik van iets de rillingen krijg dan zijn het wel ratten. Dus ik natuurlijk de hele weg pikeren over die ratten, want als er eenmaal iets in mijn hoofd zit... Totdat ik - volledig in gedachten - opeens een blik op de grond wierp en ik bijna in een dode, MEGA rat was getrapt, helemaal bebloed, en die staart... Als ik er nu aan denk voel ik weer de rillingen over mijn lichaam. 

Iets wat je hier in Cambodja aantreft bij ongeveer alle huizen zijn een soort van kleine ornamentjes, geplaatst in de 'voortuin' van het huis. We hebben de betekenis van deze ornamenten achterhaald: als er iemand in de familie dood gaat dan wordt hij of zij verbrand en het as wordt vervolgens in het ornament (de stupa) geplaatst. Vaak zie je dat er op deze stupa's wierrook wordt gebrand. Als er vervolgens een ander familielid overlijdt, wordt deze of 'bijgelegd' in deze stupa, of er wordt een nieuwe stupa naast de andere stupa gezet. Voor welke optie wordt gekozen is afhankelijk van hoe rijk de familie is. Het is dus een soort graf, maar dan in de voortuin. 

Onze eerste stop was in Siem Reap, een ontzettend leuke, bruisende stad, met een eigen pub-street en avondmarktjes. Ook heel grappig: in de avond verzamelen zich op een bepaald punt in de stad allemaal karren (vergelijk ze met de karren 's avonds op het vrijthof tijdens carnaval, waar snoeiharde muziek uit komt en waar de drank in overvloede aanwezig is), met elk hun eigen muziek (vaak via een tv-scherm, gekoppeld aan youtube, zodat je ook nog eens plaatjes kunt aanvragen), waardoor je dus eigenlijk de tekst van geen enkel nummer meer kunt ontcijferen omdat alles tegen elkaar op gespeeld wordt, met tegen de achterkant alle flessen sterke drank en een cocktails- en shotjeskaart, barkrukken aan de kar vast. En rijden kunnen ze ook, met de muziek aan, terwijl jij aan de bar van je drankje aan het genieten bent. 

Ons eerste hostel was meteen een schot in de roos. Ze noemen het een hostel, maar het kon zo voor een vijf-sterren hotel door. Het hostel was gloedjenieuw, heel netjes, met zwembad en animatieteam, superschattige kamers en GEWELDIGE ontbijtjes (ook de andere gerechten waren top overigens, maar die ontbijtjes... HEAVEN!). Dragonfruit smoothiebowl, overnight cruesli met in kokos gedrenkt vers fruit, met een lekkere kokosnoot voor ernaast, en voor Guy: vooral veel rijst en lekkere stukken vlees, een eitje, wat groentjes en pittige sausjes. Guy, enthousiast als tie is, gooit de gehele inhoud van het sausbakje over zijn eten en had dan later wel eens spijt... 

En wat betaal je dan voor een kamer in zo'n vijf-sterren hostel? 7 dollar per nacht. Een groot pluspunt: voor onze begrippen is alles hier zo ongelofelijk goedkoop. Nu zal Cambodja wel een van de goedkoopste landen zijn waar we gaan komen, dus ik ben benieuwd naar de rest. In Cambodja hanteren ze trouwens zowel de dollar als hun eigen Cambodjaanse geld (Riel) als betaalmiddel. Best wel onhandig eigenlijk, want als iets 0,5 dollar kost en je betaald met 1 dollar dan krijg je vaak 2000 eenheden van hun eigen geld terug. 

Waar we heel erg aan moesten wennen was het tropische klimaat: heel erg warm en vooral ook heel erg vochtig. Wij hoefden maar een stapje buiten de kamer met airco te zetten of we hadden een laagje zweet (eigenlijk is het gewoon water want dat is wat er na zoveel zweten in principe nog uitkomt) op ons voorhoofd staan. Nog niet te spreken over de situatie wanneer we een wandelingetje door de stad gingen maken. Dan was het alsof we gezwommen hadden en regelrecht uit het zwembad kwamen of alsof er zojuist een wolkbreuk had plaatsgevonden en wij daar direct onder hadden gestaan. Douchen deed ik dan ook zo'n 2 à 3 keer per dag. Inmiddels bevinden we ons bijna 2 weken in dit klimaat en beginnen we eraan te wennen. We hebben zojuist zelfs in de zon ontbeten. 

In de tropische gebieden kennen ze een regen- en een niet-regen-seizoen. Wij zitten op dit moment echt in de overgang van seizoenen. De afgelopen anderhalve week heeft het behoorlijk hard geregend, harder dan wij ons in Nederland kunnen voorstellen. In Nederland zouden op zo'n moment alle straten blank staan en zou iedereen met een kelder moeten gaan soppen. Het komt hier wel echt met buien, zodat het ene moment de zon kan schijnen en het water 2 seconden later letterlijk met bakken uit de lucht kan komen vallen. 

De natuur die ontstaat uit dit samenspel van regen en zon (lees: hitte) is prachtig. Heel erg moerassig, waardoor veel huizen op palen zijn gebouwd. Heel veel vegetatie, lekker groen en helemaal dichtgegroeid met palmen, bananenbomen en hoog gras. In deze natuur lopen de koeien en buffalo's. We vroegen ons af waar die koeien voor gebruikt werden, omdat je bij iedere koe de ribben kunt zien zitten. Veel vlees kon daar volgend ons niet vanaf komen.

Wat hebben we in Siem Reap gedaan? Natuurlijk zijn we naar het wereldwonder Angkor Wat geweest, en naar de andere tempels, onder andere die waar de film Tomb Raider is opgenomen. Erg indrukwekkend en prachtig om te zien hoe deze nog steeds zo intact kunnen zijn, wetende dat hier elke dag duizenden toeristen rondlopen. Het waren echter wel erg veel tempels en ze leken allemaal op ellaar, dus na het bezoek aan de 5e tempel hadden we het wel gezien. Met het hostel nog een fietstochtje naar de lotusvelden gedaan en verder vooral veel gechilled aan het zwembad. 

Onze tùk-tùk driver naar Angkor Wat had, zoals vele mannen in Cambodja, lange nagels aan beide pinken. We hebben google even geraadpleegd em kwamen erachter dat dit ook daadwerkelijk een betekenis heeft (dus niet omdat ze het mooi vinden, dan kon ik me namelijk al niet voorstellen...). De lange nagel is een symbool voor prosperity, welvarendheid. Zo laat je aan de buitenwereld zien of wil je graag laten zien dat het je goed gaat. De nagels waren trouwens niet iets langer dan de gemiddelde nagel maar ze stoken aan de achterkant (ik heb het met mijn eigen ogen gezien) zo'n 2 centimeter uit. Ik vond het nogal onsmakelijk, ondanks dat er geen viezigheid onder de nagel zat. Het eerste wat ik me afvroeg was hoe het in godsnaam mogelijk is dat ik het met nagels van 2 MILLImeter constant voor mekaar krijg om mijn nagels pijnlijk om te klappen, terwijl zij met nagels van 2 CENTImeter gewoon kunnen functioneren...? En mannen zijn helemaal niet gemaakt om lange nagels te hebben.

Onze volgende verbazing: iedereen loopt en rijdt hier op teenslippers of zelfs op blote voeten. Niemand schijnt hier last te hebben van infecties of iets dergelijks, wondjes kennen ze hier blijkbaar niet want we hebben overal, zelfs in apotheken, gevraagd naar desinfectie-middel, helaas zonder resultaat. En dat terwijl de wegen nou niet bepaald netjes zijn en vaak ook slecht begaanbaar. 

Onze volgende stop na Siem Reap was Banloung. We hadden gelezen dat je hier leuke trekkingstochten kon doen, met overnachting. Leuk, dachten we toen nog. Maar eerst nog een spannend busritje naar Banloung, wat later in Cambodjaanse begrippen een normale busrit bleek te zijn. Zoals gezegd zijn de wegen hier vaak niet egaal en nogal onbegaanbaar. Dit heeft tot gevolg dat de busritten nogal roerig zijn. Het zijn vaak gammele busjes, waarin je heen en weer geslingerd wordt. Het geluid doet verraden dat het onderstel ieder moment eronderuit kan vallen en dat de ramen ieder moment kunnen breken. Geloof het of niet: dit zijn voor mij blijkbaar de ideale omstandigheden om in te slapen want ik zit nog niet goed en wel in het busje of ik ben al weg. 

Zoals in vele Europese steden ook gebeurt, wordt hier veel getoeterd. Te pas en te onpas, maar vaak is het wel nuttig. Men toetert hier om te laten weten dat ze 

 komen en dat anderen dus moeten oppassen en dat zij niet opeens te ver de weg op komen geslingerd. Hier rijden zoveel scooters, motors en tùk-tùk's, veel meer dan dat er auto's rijden, en alles rijdt tussen elkaar, langs elkaar, achter en voor elkaar door. In Nederland zouden ze dit gedrag echter bestempelen als onnodig claxoneren, en als je voor iedere keer een boete van 330 euro zou krijgen dan werd het een duur grapje. Ze toeteren daarbij ook niet een keer subtiel. Nee, iedereen toetert tegen elkaar op en er wordt een soort van melodie gecreëert. Het verkeer in Cambodja aldus in één woord: chaotisch. En ook totaal niet voetganger-vriendelijk. Van het woord 'stoep' hebben ze hier klaarblijkelijk nog nooit gehoord. Of er ligt een stoep maar deze is helemaal vol gebaricadeerd met eettentjes, afval, motors of tùk-tùk's. Of er is iets dat op een stoep lijkt maar enige betegeling ontbreekt, zodat je after all nog beter op straat kunt gaan lopen. Oversteken was ook wel even een dingetje. De eerste paar dagen hebben we steeds netjes gewacht totdat het de weg vrij was en we konden oversteken. Maar de weg is hier zelden vrij, zebrapaden liggen er maar hebben duidelijk niet de functie en/of autoriteit van een zebrapad en stoplichten voor voetgangers ontbreken in zijn geheel. Guy en ik leren echter snel: nu bepalen wij wanneer we de straat oversteken en de rest houdt rekening met ons. Omdat het verkeer hier zo'n chaos is, kan men niet harder rijden dan zo'n 30 km per uur. Dus zij kunnen goed anticiperen op voetgangers die opeens de weg oversteken en aan ieders gedrag hier te merken is dat ook de manier waarop het hier gaat. 

In Banloung aangekomen hadden we een hostel uitgezocht dat in de bomen was gebouwd, een boomhut dus. Dit leek mij vooral heel leuk en idyllisch. Idyllisch was het zeer zeker, leuk wat minder. Mijn nachtrust ging er flink op achteruit. Toen we naar onze kamer gingen om te gaan slapen brak namelijk de paniek uit: er zaten dieren IN onze kamer... En dan heb ik het niet alleen over muggen. Er zaten kikkers en GROTE salamanders in ze badkamer, maar omdat de badkamer geen deur had hoorden we die 's nachts door de kamer springen. Ik had dit hele gebeuren al voorzien en was toen we gingen slapen al meteen bij Guy in bed gekropen. 'S nachts naar de wc was, zoals jullie waarschijnlijk wel zullen begrijpen, natuurlijk geen optie. 

De volgende dag om 9 uur zouden we worden opgehaald voor onze trekkingstocht door de jungle. Wat hadden we mee? Een schone onderbroek, zwemkleding, muggenspul, regenjas en tandenborstel. Muggenspul kunnen we in mijn geval beter achterwege laten want ik zit HELEMAAL onder de bulten, helemaal lek gestoken. De muggen (of andere steekinsecten, we zijn er nog niet uit) lijken zich van de Deet niks aan te trekken. En het jeukt, soms wordt ik er echt radeloos van zo'n erge jeuk heb ik. Guy heeft er overigens geen last van, op drie kleine bultjes na. Maar goed, we zaten eerst een uur in de tùk-tùk, daarna een uur in een soort kano-boot, om vervolgens aan het begin van de jungle te worden afgezet. We kregen 2 grote flessen water en een eigen hangmat die we zelf moesten meeslepen. Met ons mee waren een gids, een ranger - die het oerwoud zijn thuis noemde en de weg dus ook uitermate goed kende - en de hond van de ranger. De eerste dag hebben we zo'n 2 à 3 uur door de jungle getrokken, onderweg bij een kabbelend riviertje geluncht, om vervolgens uit te komen bij de waterval. Dit werd tevens onze overnachtingsplaats. Wij wisten niet hoe snel we ons moesten omkleden om in het lekkere koele water van de waterval te springen, zo heet hadden we het en zo bezweet waren we. Letterlijk al onze kleren, tot op ons ondergoed en zelfs mijn haarband, waren helemaal doorweekt. Fijn idee dat je in diezelfde kleren nog zo moet gaan slapen en je deze pas na zo'n 24 uur zult kunnen vervangen voor andere... En we stonken, niet normaal. We roken onszelf voortdurend. 

Na te hebben gezwommen kwam de andere groep ook aan op de overnachtingsplaats. Zij hadden er klaarblijkelijk een stuk langer over gedaan, want wij kwamen hun tegen toen waren zij al aan het lunchen, terwijl wij neg vertrokken waren. Dat wij echte hikers waren, bleek de volgende dag nog maar weer 'es, toen wij de gevorderde route mochten volgen (de eerste 20 minuten in een constante helling van 180 graden de bergen op, omhoog kijkend of je misschien al een glimp van de lucht kon opvangen, hopend dat het niet al te lang meer zou duren, met andere woorden dat het hele gebeuren NU zou stoppen) en de andere groep de vlakke, verkorte route moest doen. We hebben het geweten. Eenmaal boven een kwartier moeten uitpuffen, tegen het hyperventileren aan. Maar we hadden het gehaald!!

Wat kwamen we onderweg zoal tegen? Ik was vooral bezig met op te letten waar ik mijn voeten neerzette, omdat er zich nogal wat rotsachtige stenen en uitstekende takken op ons pas bevonden. Bovendien liepen we niet altijd over een pad en waren er ook stukken dat we gewoon dwars door de jungle liepen. De gidsen en rangers liepen overigens ook hier gewoon op teenslippers. Ik ben door nogal wat spinnenwebben gelopen, dat ik deze angstig en paniekerig uit mijn gezicht aan het wrijven was en maar hoopte dat de spin zich niet inmiddels al in mijn haar gevestigd had. De echte grote webben waren echter niet 'gebouwd' op de paden, maar meer aan de zijkant. Met daarin joekels van spinnen, maar echt JOEKELS. Ik heb het écht niet op spinnen: in Nederland niet, nergens niet. Ben er echt bang voor. Toch had ik met deze joekels niet echt moeite. Misschien was het de setting? Ze hadden sowieso geen vieze dikke poten, maar juist hele dunne en lange. Kijk, als ik een harige vogelspin was tegengekomen dat was de jungle te klein geweest, ben ik bang. 

Verder loads of rode mieren, die net als ik Nederland ook bijten of steken of wat dan ook. Op dag 2 pakte onze gids een blad met daarop zo'n 10 families mieren en likte deze zo allemaal van het blad af. Blijkbaar worden mieren gegeten in Cambodja. Je zag aan zijn gezicht dat het wel een beetje pijn deed op zijn tong, al die mieren die tegelijk bijten/steken. Hij vroeg of we ook wilden proberen. Uhh, nee bedankt. 

In de omgeving bij de waterval moet je goed oppassen voor bloedzuigers. We moesten onze sokken over onze broek doen en vervolgens onze sokken goed inspuiten met Deet. Bloedzuigers vind ik zooo eng klinken, dus dit was eigenlijk waar ik het meeste bang voor was. Ik was dan ook constant panisch bezig met mijn sokken te controleren of er geen vieze bloedzuigende wormpjes op zaten. Dag 1 waren we allebei bloedzuiger-vrij doorgekomen. Op dag 2 jeukte mijn enkel nogal en terwijl ik aan het krabben was zag ik dat mijn hand en schoen onder het bloed zat. Een leech had me te pakken gehad. Ik moet zeggen, het ziet er enger uit dat dan het is. Zo'n kronkelend wormpje aan je voet, die eraf moet worden getrokken, waardoor een bloedend, gapend gat (grapje, gaatje) overblijft. Ik had namelijk helemaal niet gemerkt dat er eentje zich had vastgezogen. Even google geraadpleegd en een leech brengt ook echt geen schade toe, dus het kon allemaal geen kwaad. Guy trok de vergelijking met een grote mug en die vond ik eigenlijk wel goed gevonden. Guy was trouwens ook leegzogen door maar liefst 2 bloedzuigers. 

Verder eigenlijk niet echt gevaarlijke dieren gezien. De gids vertelde ons dat in dat gebied wel onder andere wilde varkens of zwijnen, apen en cobra's leven. Op dag 2 kwamen we twee andere locals tegen die met kruisbogen de jungle ingingen om op dergelijke dieren te schieten. 

Wat hebben we zoal gegeten? De gids heeft ons vanalles laten proeven wat afkomstig was uit de jungle zelf. Verschillende soorten bladeren die je kon eten, water uit de bamboe, wilde amandelen. Bij het avondeten kregen we bamboesoep: soep bereidt in een bamboestronk. Het water van de waterval werd gebruikt om alle groenten te wassen en vervolgens werden de afvalresten van de groenten met de stroming meegevoerd. We hebben ricewine gedronken. Dit is geen wijn zoals wij die kennen, maar een drankje met heel veel alcohol. Deze avond is maar weer eens gebleken dat lengte echt invloed heeft op de mate van bestandheid tegen alcohol. De gidsen waren na een aantal slokjes helemaal de weg kwijt. Cover-optreden van Michael Jackson volgden. Ze legden uit dat ze tijdens Engelse les Engels geleerd kregen door middel van het zingen van "You are not alone" van MJ. 

Slapen deden we in een hangmat. Leuke ervaring, maar veel geslapen heb ik niet. Voor langere mensen is het sowieso lastig slapen want de hangmatten waren nogal kort waardoor je dus echt in een soort kuil ligt, omdat zowel je voeten als je hoofd veel hoger liggen. Een kussen hadden we niet dus de 's ochtends duurde het even voordat mijn nek was bekomen van deze nacht en ik deze weer kom bewegen. Wat wel lekker was, was het geluid van de waterval op de achtergrond. We sliepen echt op 10 meter afstand dus je kon het water goed horen kletteren. 

De volgende dag hebben we zo'n 4 à 5 uur gelopen, helaas in de stromende regen. Alsof ik nog niet nat genoeg was, vond ik het nodig om met mijn voet, en vervolgens met mijn hele been in een rivier te stappen, waardoor mijn sok, schoen en broek helemaal doorweerkt waren. Evenwicht bewaren is echt niet aan mij besteed. Hoe ik me de dag ervoor zo verheugd had op het boot- en tùk-tùkritje terug, zo hard viel dit nu tegen in de stromende regen en vol in de wind. De eerste keer in die 2 weken dat ik van boven tot onder kippenvel had. De warme douche toen we terug waren in het hostel (we hadden voor die nacht onze kamer maar even ge-upgrade want anders moesten we weer douchen in ijskoud water en dat ging hem nu echt niet worden), maakte alles weer goed en we konden terug kijken op een avontuurlijke ervaring. Van de gids op de terugweg nog een heerlijke snack gekregen: banaan gemengd met cassave/zoete aardappel en dat gebakken, dus een soort gebakken banaan met krokant laagje. Smullen! Dit wordt langs de weg gemaakt en verkocht. Wat je ook vaak langs de weg of op marktjes ziet is haken met lompen rauw vlees eraan, en dat in deze temperaturen. De vliegen zitten er vaak al op, waarbij ik me afvraag wie the hell in godsnaam zo'n bacteriënbom zou willen kopen?!

De volgende dag gingen we naar Kratie (of zoals ze hier zeggen: Kracheh) om de zeldzame zoetwater dolfijnen te spotten, de zogenaamde Irrawaddy dolphins. Bleek achteraf een beetje een anticlimax: we hebben de dolfijnen wel gezien, ze kwamen af en toe even uit het water, maar ze sprongen helaas niet. Hun hoofdjes hebben we ook niet gezien en die zijn nu juist zo speciaal. Maar het was wel een apart gezicht om in een rivier (de Mekong) dolfijnen te zien zwemmen. 

Het busritje naar Kratie leek in eerste instantie chill te gaan verlopen. De bus zat maar halfvol met personen. De chauffeur bleek echter naast personen zo'n beetje alles wat hij onderweg tegenkomt mee te nemen: van niet-functionerende motoren van landbouwvoertuigen (had kort daarvoor echter wel nog gefunctioneerd gezien de enorme olielucht die te ruiken was) tot pakketjes met ondefinieerbare inhoud en levensmiddelen die bij random tentjes langs de weg weer werden gedropt. 

Toen we bij het hostel aankwamen bleek Guy zijn pet te zijn vergeten in het busje (we hadden ons al een paar keer afgevraagd wanneer het moment zou komen dat er weer iets kwijtgeraakt of vergeten zou worden). Hij is op de schakelmotor van het hotel (na een spoedcursusje) nog gaan kijken, maar het busje was helaas al vertrokken. 

Onze eerste avond in het hostel, tijdens het eten, hoorden we opnieuw het nummer van MJ en in het hostel waar we nu zitten hebben we het nummer ook al een stuk of 5 keer gehoord. En steeds moeten we weer lachen, terugdenkend aan het hilarische beeld van de gidsen die helemaal in het nummer opgingen. Ik verwacht dat ze dat nummer gebruiken tijdens alle Engelse lessen in Cambodja, want iedereen hier kan het nummer ook meezingen. 

In zowel Kratie als Banloung zijn we slechts 2,5 dag geweest. We gingen daarheen om iets specifieks te doen of te bezoeken, maar verder waren deze steden een beetje uitgestorven, met dien verstande dat er niks te beleven was. In Kratie hebben we nog een bezoek gebracht aan een familie die sticky rice maken. Sticky rice is een soort rijst op zich, niet te vergelijken met gewone rijst. Ze maken er ook enkel snacks van en gebruiken het in ontbijt- of desertgerechten. Voor dinergerechten is het niet bruikbaar. Wij hebben een snack van sticky rice geproeft, waarbij de rijst in een bamboestronk gestopt wordt, samen met kokos, en daar moet het dan een tijdje in blijven. Vervolgens kun je de bamboe er zo af scheuren en hou je een staaf sticky rice over. Ik was fan! Het vulde alleen enorm. Daarnaast ook nog kleine pakketjes met vis,  chili en bananenblad geproeft, die waren verpakt in een super leuk plasticje met gekleurd koortje eromheen geknoopt. Het zag er echt uit als een snoepje. 

We vervolgden ons tripje naar een tempel op een berg. De tempel zelf was niet zo indrukwekkend, maar de bewoners van deze tempel trokken meer onze aandacht. Tientallen apen heersten over deze tempel. En met heersen heb ik niks te veel gezegd. Wij wilden met 5en de trap naar de tempel oplopen maar de grote apen zagen dit niet zo zitten. Zij blokkeerden de trap. Dat onze gids met een stok in de hand op hun afkwam en met de stok op de trap sloeg, leek de apen niet te kunnen schelen. Ze leken zelfs nog net iets uitdagender onze kant op te kijken als dat ze al deden. Ik als grote dierenvriend, nu een iets minder grote vriend, want ik had een verhaal van een meisje in een vorig hostel gehoord die was gebeten door een amen met koorts in bed lag door de heftige medicatie die ze iedere ochtend voor tien dagen lang in het ziekenhuis moest gaan halen. Dat ging mij niet gebeuren, dus ik bleef - verstandig als ik ben - fijn onder aan de trap staan. Uiteindelijk is ook de rest niet tot boven kunnen komen. 

Op dit moment zijn we in Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja. Helaas is hier gek genoeg niet zo heel veel te beleven. Wat wel indrukwekkend was, waren de Killing Fields en prison S21. Beide gebruikt door de Khmer Rouge, de Communistische groepering hier destijds. Wanneer het gaat over het communisme, volgt meestal een vervelend verhaal. Zo ook hier. De Khmer Rouge en hun leider Pol Pot zijn verantwoordelijk voor de genocide van ongeveer 1/4de deel van de eigen bevolking in de jaren '70. Uit verklaringen van overlevenden bleek dat het feit dat het de eigen bevolking was die hen probeerde uit te moorden, de eigen mensen, dat dit de meeste angst opleverde. Vriend was vijand geworden. De mensen werden in prison S21 tot het afleggen van een verklaring gedwongen door het toepassen van de meest gruwelijke vormen van marteling. Alles draaide om het verkrijgen van het ondertekende document. Eenmaal bekend, werd men vermoord. Niet door middel van een kogel, want die waren te duur. Mensen werden met ruwe kracht vermoord: hun schedels werden ingeslagen met stokken en baby's werden met hun hoofdjes tegen bomen gegooid. Dit gebeurde in de Killing Fields. De Killing Field in Phnom Penh is de meest bekende. Voordat de mensen naar deze laatste bestemming gebracht werden, verbleven ze in prison S21. Beide locaties vonden wij qua setting schokkend vergelijkbaar met concentratiekampen. Op de Killing Field in Phnom Penh is een monument gemaakt ter nagedachtenis aan alle slachtoffers van deze gruwelijke gebeurtenis in de geschiedenis van Cambodja. In dit monument zijn tientallen, misschien zelfs wel honderden schedels te zien van slachtoffers. Op de schedels zijn plakkertjes aangebracht die verwijzen naar de manier waarop de betreffende persoom is vermoord. Dit kun je dan ook zien aan de schedel, bijvoorbeeld doordat de schedel gescheurt is, doordat er een gat zit bij de oren of doordat de schedel verkleurt is (gebruik van chemisch wapen). 

Tot slot iets wat ons in Phnom Penh heel erg is opgevallen, en hetgeen zelfs opvalt terwijl je er niet op let: sekstoerisme. Westerse mannen van middelbare leeftijd of soms zelfs mannen die deze leeftijd al ver gepasseerd zijn, vaak nogal aparte types of glad uitziende mannetjes, die hand in hand lopen met een (vaak veel jonger uitziende) aziatisch vrouw. Je ziet ze ook vaak in restaurants, waarbij sommige restaurants blijkbaar fungeren als ontmoetingsplekken voor dergelijke 'stelletjes'. En daar zaten wij dan fijn tussen... Eerst dacht ik nog dat dit gewoon mannen waren die met een aziatisch vrouw waren getrouwd, ik als goedgelovig ei. Maar op een gegeven moment viel het mij zelfs op, je kon echt niet meer om ze heen. Het schijnt dat er bepaalde bureau's bestaan die dergelijke 'vakanties' faciliteren en arrangeren. 

Wat Phnom Penh wel heeft, zijn veel verschillende markten. Wij zijn op een avond naar de Night Market gegaan en kwamen daar langs een plein met aan de kant allemaal eetkarretjes. Het midden van het plein lag vol met rieten matten. Het was de bedoeling dat je bij de karren naar keuze eten en drinken kocht en vervolgens op de matten ging zitten, in kleermakerszit. Wel eerst je schoenen uitdoen voordat je de matten opging. Het eten werd vervolgens gebracht en op verschillende plaatsen stonden bakken met sauzen en specerijen. Heel erg leuk concept, vonden wij. 

Terwijl ik dit aan het schrijven ben, vallen mijn ogen bijna dicht. En dat terwijl we vandaag niet zoveel uitgevoerd hebben. Vandaag heeft het namelijk alleen maar geregend. Morgenochtend worden we met de bus opgehaald en vertrekken we naar Vietnam. Omdat ik nog niet alle foto's van mijn camera heb gehaald en mijn bed me roept, komen de foto's van Cambodja hopelijk morgen online. 

Welterusten allemaal xxx